Η μοναδική ικανότητα του σκύλου να χρησιμοποιεί την όσφρηση του για να εντοπίζει μυρωδιές είναι γνωστή σε όλους μας, γι’ αυτό και πολλοί σκύλοι είτε στην αστυνομία είτε στο στρατό το εξασκούν σαν «επάγγελμα» εντοπίζοντας εκρηκτικές ύλες, ανθρώπους που χάθηκαν, ναρκωτικές ουσίες κ.α. Πως όμως η εξαιρετική ικανότητα τους αυτή μπορεί να επηρεαστεί από την ανθρώπινη παρουσία και πως η σχέση ανθρώπου-σκύλου διαμορφώνει την απόδοση του σκύλου;

Σύγχρονες μελέτες (1) που έγιναν σε κατοικίδιους σκύλους περιέγραψαν πως σε πολλούς σκύλους η ικανότητα τους να προσδιορίζουν ποιο δοχείο περιέχει τροφή, από τα δύο που είχαν να διαλέξουν, επηρεαζόταν κατά πολύ από τη συμπεριφορά του κηδεμόνα τους. Συγκεκριμένα, όταν οι σκύλοι είχαν να διαλέξουν μεταξύ δύο δοχείων και να εντοπίσουν με τη βοήθεια της όσφρησης τους και μόνο ποιο δοχείο από τα δύο περιέχει τροφή το έκαναν με επιτυχία 63%, δηλαδή περίπου 6 στους 10 σκύλους βρήκαν το σωστό δοχείο (Εικόνα 1). Αντίθετα, όταν ο κηδεμόνας τους ήταν παρών και τους υποδείκνυε με το χέρι του το άδειο δοχείο, 8 στους 10 σκύλους, οι περισσότεροι σκύλοι δηλαδή, εμπιστεύτηκαν τον κηδεμόνα τους που τους κατεύθυνε προς τη λάθος επιλογή αντί να εμπιστευτούν την όσφρηση τους (Εικόνα 1).

Εικόνα 1. Το δοχείο με την τροφή έχει το σύμβολο «Β»

Τι συμβαίνει όμως όταν οι κηδεμόνες των σκύλων αντικατασταθούν από σκύλους που αντί να δείχνουν με το χέρι τους όπως οι άνθρωποι στρέφουν το κεφάλι τους και κοιτούν προς το ένα ή το άλλο δοχείο(2); Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν βίντεο σκύλων σε φυσικό μέγεθος που κοιτούσαν προς το ένα ή το άλλο δοχείο και βρήκαν πως οι σκύλοι κατά κανόνα απέφευγαν το δοχείο εκείνο το οποίο κοιτούσαν οι άλλοι σκύλοι (Εικόνα 2), αντίθετα δηλαδή αποτελέσματα από αυτά που βρήκαν στην προηγούμενη έρευνα.

Εικόνα 2. Ο σκύλος γυρνούσε το κεφάλι του προς την μία ή την άλλη πλευρά

Αναλογιζόμενοι και τις δύο παραπάνω έρευνες, κατανοούμε για ακόμη μία φορά πόσο μοναδική είναι η σχέση μεταξύ ανθρώπου και σκύλου και ότι διαφέρει κατά πολύ από τη σχέση που έχουν οι σκύλοι μεταξύ τους. Η μοναδικότητα αυτής της σχέσης και η ανθρωποκεντρική φύση του σκύλου, ο οποίος τοποθετεί τον άνθρωπο στο επίκεντρο της ζωής του και τον εμπιστεύεται περισσότερο και από τις ίδιες του τις αισθήσεις, κατά ένα μεγάλο βαθμό βασίζεται στην κοινή εξέλιξη των δύο ειδών κατά τη διάρκεια χιλιάδων χρόνων.

Ο σκύλος μας δε μας αντιμετωπίζει σαν να είμαστε σκύλοι και κατά συνέπεια και εμείς δεν πρέπει να του συμπεριφερόμαστε ανάλογα. Ο ρόλος μας, σ’ αυτή τη μοναδική στη φύση σχέση, είναι να προσφέρουμε στο σκύλο μας ένα αρμονικό περιβάλλον συμβίωσης σεβόμενοι πάντα τις πνευματικές και φυσικές ανάγκες του, γιατί για τον σκύλο μας είμαστε όλος του ο κόσμος.

ΥΓ1: Για όσους θέλουν να υιοθετήσουν κάποιο σκυλάκι αυτές τις γιορτές θα τους παρακαλούσα να ξαναδιαβάσουν την τελευταία πρόταση του άρθρου και να αναρωτηθούν με το χέρι στην καρδιά αν μπορούν πραγματικά να αποτελέσουν το επίκεντρο της ζωής του μελλοντικού τετράποδου τους συντρόφου.
ΥΓ2: Καλές γιορτές με υγεία σε όλους εύχομαι!

Βιβλιογραφία:

1. Szetei V, Miklósi Á, Topál J, Csányi V. When dogs seem to lose their nose: an investigation on the use of visual and olfactory cues in communicative context between dog and owner. Appl Anim Behav Sci. 2003 Sep
2. Anna B, Tamás F, Zemihn M, Rita L, Ádám M, Péter P. “Do not choose as I do!”–Dogs avoid the food that is indicated by another dog’s gaze in a two-object choice task. Appl Anim Behav Sci. 2015 Jun

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο www.livingwithdogs.gr στις 26/12/2015